Արյուն: Արյան գործառույթներն ու բաղադրամասերը

Արյան գործառույթները: Արյունը հեղուկ շարակցական հյուսվածք է: Այն օրգանիզմի բոլոր բջիջներին մատակարարում է թթվածին և սննդանյութեր, այնտեղից հեռացնում է ածխաթթու գազը և կենսագործունեության արգասիքները: Արյան մեջ են անցնում ներզատական գեղձերում մշակված կենսաբանական ակտիվ նյութերը (հորմոնները), որոնք կարգավորում են օրգան համակարգերի գործունեությունը: Այն նաև նպաստում է օրգանիզմի ներքին միջավայրի քիմիական բաղադրության ու մարմնի կայուն ջերմաստիճանի պահպանմանը:

Արյունը կատարում է նաև պաշտպանական դեր, նրանում գտնվում են արյան սպիտակ գնդիկներ՝ լեյկոցիտներ, ինչպես նաև հակամարմիններ, որոնք վնասազերծում են օտարածին մարմինները և ապահովում օրգանիզմի անընկալունակությունը որոշակի հիվանդությունների նկատմամբ (իմունիտետ): Արյան պաշտպանական գործառույթ է համարվում նաև նրա մակարդելիության հատկությունը:

Արյան կազմը: Արյունը կարմիր գունավորում ունեցող հեղուկ է, որի խտությունը քիչ ավելի է ջրի խտությունից: Չափահաս մարդու արյան քանակը կազմում է մարմնի զանգվածի (7-8)%-ը (5−6,5)լ: Այն կազմված է միջբջջային նյութից՝ պլազմայից (55−60)% և ձևավոր տարրերից (40−45)%։
 

Արյան պլազմա: Արյան պլազման դեղին, կիսաթափանցիկ հեղուկ է: Նրա բաղադրության մեջ ջուրը կազմում է (90−92)%-ը, իսկ (8−10)%-ը օրգանական և անօրգանական նյութեր են: Օրգանական նյութերից են սպիտակուցները (7−8)%, ածխաջրերը (0,08−0,12)% և ճարպերը (0,5−1)%, իսկ անօրգանական նյութերից աղերը կազմում են (0,9)%:

Պլազմայում գտնվող որոշ սպիտակուցային նյութեր համարվում են հակամարմիններ: Այստեղ են գտնվում նաև պրոթրոմբին և ֆիբրինոգեն սպիտակուցները, որոնք կարևոր դեր են կատարում արյան մակարդման գործընթացում: Ֆիբրինոգենից զուրկ պլազման կոչվում է շիճուկ:
 

Փետրվար ամսի Ամփոփում

1․ Ներկայացնել հենաշարժիչ համակարգի կառուցվածքը և ֆունկցիան։

Մկանային-կմախքային համակարգը մարդու մարմնի ոսկորների, մկանների, հոդերի, ջլերի և կապանների հավաքածու է, որոնք միասին աշխատում են մարմնին աջակցելու, շարժում ապահովելու և կենսական օրգանները պաշտպանելու համար: Ահա մկանային-կմախքային համակարգի յուրաքանչյուր բաղադրիչի կառուցվածքի և գործառույթի արագ ակնարկ:

2․ Հենաշարժիչ համակարգը ինչ կարևոր դեր ունի մարդու օրգանիզմում։

Ընդհանուր առմամբ, մկանային-կմախքային համակարգը անհրաժեշտ է մարմնի ձևը պահպանելու և շարժունակությունն ապահովելու, կենսական օրգանները պաշտպանելու և կարևոր գործառույթներ իրականացնելու համար, ինչպիսիք են արյան բջիջների արտադրությունը և հանքանյութերի պահպանումը:

3․ Ներկայացնել մկանների կառուցվածքը և ֆունկցիան։

Մկները հանդիսանում են մարմնի կազմակերպության կենսաբանական բաժանը, որը կազմված է սկզբնական մարմնից, այնուհետև կենարարական ցանկերի և սպիտակ մարմնակերպություններից:

4․ Մկանների դերը մարդու կյանքում։

Մկները ունեն համակարգչային դեր մարդու կյանքում: Մկների հիմնական դերերը հետևյալները են.

1. Մարմնի շարժման հասկացություն. Մկները հնազանդում են մարմնի շարժման հասկացությունը և դիմահարդարում են բուժման համար:
2. Գործարկում են ներկայացման և մոտոցիվ մասնագետների հիմնական ակտիվությունը:
3. Գործում են արտահայտություն ներկայացված բուժումների, բարձր բազմաթիվ միջոցառումների, ֆիզիկական գնահատումների, մարմնի նորմալ մասնակիցն

5․ Արյան բաղադրություն և ձեվավոր տարեր։

Արյունը հեղուկ շարակցական հյուսվածք է, որը շրջանառվում է ամբողջ մարմնում ՝ թթվածին և սնուցիչներ հասցնելով բջիջներին և դրանցից հեռացնելով թափոնները: այս գործընթացը հայտնի է որպես արյան շրջանառություն: Այն նաև կարևոր դեր է խաղում հոմեոստազի, իմունային պաշտպանության և արյան մակարդման պահպանման գործում: Արյունը բաղկացած է մի քանի բաղադրիչներից, ներառյալ պլազման և ձևավորված տարրերը:

6․ Արյան մակարդում և արյան կարգեր։

Արյան մակարդումը, որը հայտնի է նաև որպես կոագուլյացիա, բարդ գործընթաց է, որը ներառում է վնասվածքի տեղում թրոմբի ձևավորում ՝ ավելորդ արյունահոսությունը կանխելու համար: թրոմբը կարող է առաջացնել արյան մակարդում, որը կոչվում է թրոմբոզ: Մակարդման գործընթացը ներառում է մի քանի քայլ և պահանջում է արյան մեջ որոշակի մակարդման գործոնների և թրոմբոցիտների առկայություն:

Գործընթացը սկսվում է այն ժամանակ, երբ վնասվածք է տեղի ունենում, և արյան անոթները վնասվում են: Թրոմբոցիտները, որոնք բջիջների փոքր բեկորներ են, առաջինն են արձագանքում վնասին ՝ կպչելով վնասված հատվածին և ազատելով քիմիական նյութեր, որոնք ավելի շատ թրոմբոցիտներ են գրավում և ակտիվացնում են մակարդման գործոնները: թրոմբոցիտների այս տեսակը կոչվում է թրոմբոցիտոպենիա:

7․ Հղումներով ներկայացնել փետրվար ամսվա բլոգային աշխատանքները։

Սողուներ

Սողունները ցամաքը գրաված առաջին ողնաշարավոր օրգանիզմներ են: Սողունները ցամաքային կենսապայմաններին լավագույնս հարմարվել են պատմական զարգացման ընթացքում: Ի տարբերություն երկկենցաղների՝ նրանք հիմնական կախում չունեն ջրից: Նրանք առաջացել են հնագույն երկկենցաղներից՝ ստեգոցեֆալներից: Մինչև 1 մ երկարություն ունեցող, ճահճային կենսակերպով բրածո կենդանի սեյմուրիան կարող է համարվել հնադարյան սողունների նախահայրը: Վերջինս էլ սկիզբ է տվել սողունների մյուս բոլոր հայտնի և անհետացած կամ ներկայումս գոյատևող խմբերին: Այս դասին պատկանող բոլոր կենդանիները հասուն վիճակում շնչում են միայն թոքերով:

Հետևաբար նրանց մաշկը չոր է, չի մասնակցում շնչառությանը, պատված է եղջերային թեփուկներով կամ վահանիկներով: Եղջերային ծածկույթը կատարում է պաշտպանական գործառույթ և ապահովում ջրի խնայողությունը՝ նման միջատների արտաքին խիտինային ծածկույթին: Սողունների մաշկի թեփուկային ծածկույթը չի աճում, խանգարում է աճին, իսկ սողՍողունները դնում են պաշարային սննդանյութերով հարուստ, խիտ թաղանթով պատված, խոշոր ձվեր: Զարգացումն ուղղակի է, առանց կերպարանափոխության:ունները նույնպես կատարում են մաշկափոխանակություն:Մոտավորապես 180 մլն տարի առաջ երկրագնդի վրա գերիշխում էին սողունների հնագույն տարատեսակները՝ դինոզավրերը: Նրանց ներկայացուցիչները գրավել էին բոլոր կենսամիջավայրերը՝ ջրային, ցամաքային, օդացամաքային: 

Ներկայումս սողունները ապրում են հիմնականում տաք ու չոր կլիմա ունեցող երկրներում, քանի որ նույնպես սառնարյուն կենդանիներ են: Այժմ հարմարված են ցամաքային, կիսաջրային և ծովային կենսամիջավայրերում:

Ողնաշարավորների ենթատիպում սողունները բազմաքանակներից չեն, սակայն ունեն միջավայրային հարմարման բազմազանություն: Այժմ հայտնի է մոտ 7,5 հազար տեսակ:

Սողունների մեջ տարբերում ենք` կրիաներ, կոկորդիլոսներ, օձեր, մողեսներ, անհետացած դինոզավրեր:

Advertisements

կենսաբանություն

1․ Ներկայացնել փափկամարմինների արտաքին կառուցվածքը և տարածվածությունը։

Փափկամարմինների ընդհանուր քանակը տարբեր երկրներում տատանվում է 100 հազարից մինչև 200 հազար։ՀՀ-ում ամենուրեք տարածված է 155 տեսակ, Ռուսաստանում հանդիպում է մոտ 2900 տեսակ։ Փափկամարմինները յուրացրել են համարյա բոլոր միջավայրերում գոյատևելու /ծովային և քաղցրահամ ջրեր, հող, ցամաքա-օդային տարածք/ ձևերը։ Փափկամարմինների ամենափոքր ներկայացուցիչները համարվում են երկփեղկանիները։ Փափկամարմինների մեծամասնությունը կարող են տեղաշարժվել ոտքի միջոցով։ Գլխոտանիների մեծամասնության մոտ խեցին բացակայում է։ Փափկամարմինների համար բնորոշ գիծ է համարվում բերանային հատուկ ապարատը՝ քերիչը։ Երկփեղկանիների մոտ ինչպես քերիչը, այնպես էլ՝ ամբողջ գլուխը հետ է զարգացել։

2․ Փափկամարմինների բազմացում։

Փափկամարմինների մեծամասնությունը բաժանասեռ են, սակայն հանդիպում են նաև հերմաֆրոդիտներ: Լճախխունջը հանդիսանում է հերմաֆրոդիտ օրգանիզմ: Լճախխունջների մոտ բեղմնավորումը նման է անձրևորդի բեղմնավորմանը, այսինքն՝ խաչաձև է:  

3․ Միջատների արտաքին կառուցվածք և շնչառություն։

Միջատները կազմում են կենդանիների թագավորության ամենամեծ դասը: Նրանց տեսակների թիվն առնվազն 1,5 միլիոն է: Դա ավելին է, քան կենդանիների մյուս բոլոր տեսակների քանակությունը միասին վերցրած: Միջատները տարածված են ամենուրեք: Նրանց կարելի է հանդիպել դաշտերում, անտառներում, այգիներում, հողում, ջրում, օդում, կենդանի օրգանիզմներում:

Միջատների հատվածավոր մարմինը կազմված է երեք բաժիններից՝ գլխից, կրծքից և փորիկից: Բոլոր միջատներն ունեն 1 զույգ բեղեր, կրծքի վրա կրում են 3 զույգ ոտքեր, նրանց մեծ մասն ունի նաև թևեր: Բոլոր միջատների շնչառության օրգանները տրախեաներն են:

4․ Միջատների բազմացում։

Միջատների բազմացումը կատարվում է ներքին բեղմնավորման միջոցով: Ներքին բեղմնավորումը բնորոշ է նաև բարձր կազմավորված կենդանիներին՝ որոշ սողուններին, թռչուններին, կաթնասուններին, այդ թվում նաև՝ մարդուն: Սպերմատոզոիդները էգի սեռական ուղիներում շատ երկար ժամանակ պահպանում են իրենց կենսունակությունը: Օրինակ՝ մայր մեղուն զուգավորումից հետո կարող է 4−5 տարի ձվադրել առանց կրկնակի զուգավորման:

Տարբերակում ենք միջատների զարգացման 2 հիմնական փուլ՝

• Սաղմնային զարգացում
• Հետսաղմնային զարգացում

5․ Երկկենցաղների տարածվածությունը և բազմացումը։

Բոլոր երկկենցաղները բաժանասեռ կենդանիներ են և բազմանում են արտաքին բեղմնավորմամբ: Երկկենցաղների բազմացման օրգանները կառուցվածքով շատ նման են ձկների բազմացման օրգաններին: Տարբերում ենք երկկենցաղների բազմացման և զարգացման հիմնական 5 փուլ.

• հարսանեկան խաղեր
• ձվադրում
• սաղմի զարգացում
• կերպարանափոխություն
• հասուն գորտի ելք ցամաք

6․ Գյուղատնտեսության մեջ ինչ դեր ունեն երկկենցաղները։

Վերացնում են վնասատուներին։

7․ Ներկայացնել կռճիկավոր և ոսկրավոր ձկների մասին։

Կռճիկավոր ձկներ-Ունեն մեծ չափեր։ Մարմինը ծածկված է յուրահատուկ կտենոիդ թեփուկներով, որոնք կազմված են թիթեղիկներից, իսկ վերջինիս վրա կա հետ ուղղված ատամիկ։ Այս թեփուկն առաջանում է կոբիումային հատուկ օստեոդենտինից։ Ատամիկը ծածկված է նուրբ էմալով։ Այս թեփուկները բերանինմոտ խոշորացել և վեր են ածվել ատամների։ Ատամները սուր են, եռանկյունաձև և կպած են ծնոտներին։ Երբեմն դասավորված են երեք շարքերով։ Մաշկը թեթևակի լորձոտ է, լորձը փոքրացնում է շփումը և ունի մանրէասպան հատկություն։ Կմախքն ամբողջությամբ կռճիկային է։ Ողնաշարը մտնում է հետին բլթակի մեջ, իսկ լողակները հորիզոնական են։ Աղիքում ունեն զսպանակաձև փական։ Լողափամփուշտ չունեն։ Ունեն դունչ՝ ռոստրոմ, որի պատճառով բերանը ստորին կողմում է։ Պոչը հետերոցերկալ է։ Բեղմնավորումը ներքին է, դնում են կճեպով ծածկված ձվեր կաձվակենդանածին են կամ էլ կենդանածին։Կռճիկային ձկների մարսողուրյան համակարգը ընդհանուր կառուցվածքով նման է մյուս ողնաշարավորների նույն համակարգին, սակայն կան որոշ առանձնահատկություններ։

Ոսկրավոր ձկներ-Մարմնի երկարությունը 1 սմ-ից – 5 մ է։ Կմախքը ոսկրային է, գանգի ոսկրերը լավ են զարգացած։ Մարմինը պատված է ոսկրային թեփուկներով, որոշ տեսակներինը թեփուկներից զուրկ է։ Ոսկրային ձկներին են պատկանում ժամանակակից ձկների տեսակների մոտ 90%-ը։ Տարածված են բոլոր ջրամբարներում, որտեղ կարող են ապրել ձկները։ Բաժանասեռ են, միայն մի քանի տեսակներ հերմաֆրոդիտ են։ Բեղմնավորությունը արտաքին է, որոշ ոսկրոտ ձկներ կենդանածին են։ Բուսակեր են, կան և կենդանական կերով սնվողներ և մակաբույծներ։

Ապրիլի 4-10 Կենսաբանուծյուն

Փափկամարմիների կառուցվածքը և ֆունկցիան, դեր բնության մեջ։

Որտեղ են առաջանում բնական մարգարիտները:

 Այն առաջանում է խեցու մեջ կողմնակի առարկա (օրինակ՝ ավազահատիկ) ընկնելու դեպքում, երբ նրա շուրջը սկսում է կուտակվել սադափը։

Փետրվար ամսավ ամփոփում

1)Ներկայացնել կանաչ էվգլենաի կարուցվացքը, տարածությունը

կանաչ էվգլենան ապրուրմ է կեղտոտ ջրերում, կանգնած ջրերում։

2)ինչպես են բազմանում կանաչ էվգլենան։

Ամեոբան բարենպաստ պայմաններում բազմանում է անսեռ եղանակով: Անսեռ բազմացումը ընթանում է բազմակիսման միջոցով:

3)ներկայացել հողաթափիկի ինֆուզորյա կարուցվացքը, տարածությունը

Հողաթափիկ ինֆուզորիաները կարող են ունենալ մինչև 0,33 մմ երկարություն և ծածկված են մանր մազանման օրգանոիդներով, որոնք կոչվում են թարթիչներ^[

4)ինչպես են բազմանում հողաթափիկի ինֆուզորյա

Հողաթափիկ ինֆուզորիաները բազմանում են անսեռ եղանակով, միևնույն ժամանակ նրանց մոտ տեղի է ունենում նաև սեռական գործընթաց, որը չի հանգեցնում վերարտադրության։ Անսեռ բազմացման ժամանակ տեղի է ունենում լայնական բաժանում, որն ուղեկցվում է վերականգնման գործընթացներով։ Օրինակ, առանձնյակներից մեկի մոտ նորից է ձևավորում է բջջաբերանը՝ բերանամերձ ցիլիատուրայով, յուրաքանչյուրը վերականգնում է բացակայող կծկվող վակուոլը, տեղի է ունենում բազային մարմնիկների բազմացում, ձևավորվում են նոր թարթիչներ և այլն։

5)ներկայացներ պոլի փիդրա ընթրանուր բնութագիրը

6)ինչպես է բազմանում փիդրամ

Կանաչ Էվգլենանկ

Կանաչ էվգլենան միաբջջիջ կենդանի է: Այն ապրում է կեղտոտված լճակներում, ջրափոսերում և կանգնած, քաղցրահամ ջրերում: Էվգլենաները բազմանում են 2 ձևով՝ անսեռ և սեռական:

Կանաչ էվգլենայի բջիջները լինում են իլիկաձև, ժապավենաձև կամ գլանաձև: Դրանք ունեն 1 կամ 2 մտրակ: Դրանք գտնվում են էվգլենայի մարմնի առջևի ծայրում: Էվգլենայի առջևի ծայրը բութ է, իսկ հետևինը՝ սուր: Մտրակը պտուտակաձև շարժելով՝ Էվգլենան խրվում է ջրի մեջ և դրա շնորհիվ լողում բութ ծայրով առաջ: Էվգլենայի ցիտոպլազմայի արտաքին շերտը խիտ է, այն մարմնի շուրջը առաջացնում է թաղանթ: Դրա շնորհիվ էվգլենայի մարմնի ձևը շարժման ժամանակ շատ քիչ է փոխվում: Էվգլենան կարող է միայն թեթևակի կծկվել:

Կանաչ էվգլենան պատկանում է Մտրակավորների դասին, քանի որ տեղաշարժվում է մտրակներով:

Կենսաբանություն

Կենսաբանություն

Կենսաբանություն